Ο βόας (Κοινή ονομασία: βόας, boa) είναι γένος ερπετών, που ανήκουν στην οικογένεια των Βοϊδών και στην τάξη των Λεπιδωτών. Πρόκειται για μη δηλητηριώδες φίδι, το οποίο απαντάται στην Αμερική, στην Αφρική, στην Ευρώπη και στην Ασία, όπως επίσης και σε μερικά νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού. Συνήθως τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα αρσενικά. Η ονομασία του προέρχεται από το λατινικό bos, που σημαίνει “βους, αγελάδα” και βασίζεται στον αρχαίο μύθο ότι οι βόες κυνηγούν αγελάδες και τις σφίγγουν μέχρι θανάτου. Δύο υποομοταξίες απαρτίζουν 8 γένη και 43 είδη, τα οποία αναγνωρίζονται σήμερα. Κυριότερο είδος είναι ο βόας ο συσφιγκτήρ, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα φίδια, με μήκος που φθάνει τα 5-6 μέτρα. Είναι ζώο νυκτόβιο και ζει επάνω στα δένδρα ή στο έδαφος. Οι ιθαγενείς των περιοχών που βρίσκεται τον κυνηγούν για το νόστιμο κρέας του, που μοιάζει με του ψαριού, αλλά και για το δέρμα του.
Boa constrictor
Μεσαίου-μεγάλου μεγέθους φίδι με ανεπτυγμένη ακοή. Μπορεί να ακούσει θόρυβο από τα 100 μέτρα.Ο βόας κατοικεί σε τροπικά δάση όπως και σε περιοχές με πιο άνυδρο κλίμα.Είναι ικανότατος κολυμβητής όπως και πολύ καλός αναρριχητής.Στη φύση τη λεία του αποτελούνε μικρά και μεσαίου μεγέθους θηλαστικά και πουλιά,χωρίς να υποτιμούν τα άλλα ερπετά και τα αμφίβια.Βασίζεται στην σύσφιξη για να εξουδετερώσει την λεία τουΟ βόας δεν είναι δηλητηριώδες φίδι.Το μέγεθος του αρσενικού είναι μικρότερα συνήθως από το μήκος του θυληκού.Το αρσενικό μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα μήκος ενώ το θυληκό τα 2,5 μέτρα.Αυτό είναι μια παράμετρος την οποία θα πρέπει να έχουμε υπόψιν όταν αποκτήσουμε έναν βόα.Αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν και κάποια είδη τα οποία μπορούν να φτάσουν και να ξεπεράσουν σε κάποιες περιπτώσεις τα τρία μέτρα.ΔιαμονήΤο ερπετάριο που θα διαλέξετε πρέπει έχει έναν πρώτα απ΄όλα ένα ασφαλή μηχανισμό κλειδώματος και μην υπάρχουν χαραμάδες ή τρύπες(εκτός από αυτές του εξαερισμού) ώστε να αποφευχθούν οι αποδράσεις.. Το μέγεθος του ερπεταρίου πρέπει να είναι ανάλογο με την ηλικία του κατοικίδιου σας, δηλαδή με το μέγεθός του. Το υπόστρωμα πού θα επιλέξετε μπορεί να είναι από aspen ή φλοιό οξιάς.Μπορείτε ακόμη να χρησιμοποιήσετε το χώμα (χωρίς οποιοδήποτε οποιοδήποτε λίπασμα ή περλίτη) για μια πιο φυσική εμφάνιση που απορροφά την οσμή και τα υγρά. Ο βόας έχει την ανάγκη να κρύβεται γι αυτό θα χρειαστεί να τοποθετήσετε στο ερπετάριο ένα ξύλινο κοίλο κούτσουρο ή φελλό. Για το καταφύγιο, βεβαιωθείτε ότι είναι ελαφρώς ψηλότερο από τη διάμετρο του μέσου σώματος του φιδιού σας. Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε ένα καταφύγιο που να βρίσκεται πάνω σε ένα ράφι πάνω από το έδαφος, αλλά αν το επιλέξετε, βεβαιωθείτε ότι είναι καλά στερεωμένο με βίδες και / ή γωνιακούς σκελετούς για να αντέξει το βάρος του φιδιού σας και να αποφύγετε την κατάρρευση και τον πιθανό τραυματισμό.Προερχόμενοι από περιοχές με τροπικά κλίματα, είναι λογικό οι βόες να είναι φίδια που για να ευημερήσουν χρειάζονται μια σταθερή πηγή θερμότητας.Στο χώρο στέγασης του λοιπόν, πρέπει η θερμοκρασία να είναι στην δροσερή μεριά όχι κάτω από 26-27 βαθμούς Κελσίου και στην ζεστή πλευρά στους 30-31 βαθμούς, με ένα σημείο λιασίματος όχι πάνω από 33 βαθμούς Κελσίου.Την νύχτα οι θερμοκρασίες μπορούν να κατεβαίνουν κατά πέντε βαθμούς αντίστοιχα.Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να τοποθετήσουμε θερμαντικές πλάκες κάτω από το υπόστρωμα κατά ή κεραμικές λάμπες κοντά στο σημείο λιασίματος φροντίζοντας να μην καλύψετε περισσότερο από το 30% της επιφάνειας του δαπέδου. Βεβαιωθείτε ότι ο λαμπτήρας είναι κλειστός σε ένα προστατευτικό καλάθι για να εμποδίσετε το φίδι σας να καεί. Για να δημιουργήσετε μια κλίση θερμότητας, θα χρειαστείτε δύο έως τρία ηλεκτρονικά θερμόμετρα (συνιστούμε τη χρήση ψηφιακών με εξωτερικούς αισθητήρες) για να παρακολουθείτε τη θερμοκρασία σε κάθε περιοχή του οικοτόπου.Τα ποσοστά υγρασίας πρέπει να κυμαίνονται στο 50-60%. Καλό είναι όταν το φίδι ετοιμάζεται να αλλάξει δέρμα να κάνουμε ένα ψέκασμα για να ανεβάσουμε ακόμα περισσότερο την υγρασία και να ευκολύνουμε έτσι το έργο του.ΔιατροφήΟ βόας σπάνια παρουσιάζει προβλήματα διατροφής. Συνήθως θα τρώει τόσο ζωντανά όσο και προ-σκοτωμένα τρόφιμα, αν και πάντα συνιστούμε να ταΐζετε το φίδι σας προ-σκοτωμένο φαγητό για να αποφύγετε τραυματισμούς.Η ανάπτυξη του boa constrictor σχετίζεται άμεσα με τη διατροφή του, με την πλειοψηφία της ανάπτυξης να επιτυγχάνεται κατά τα πρώτα δύο χρόνια του ζώου. Μετά την σεξουαλική ωριμότητα, η ανάπτυξη του βόα θα επιβραδυνθεί.Είναι σημαντικό να παρέχετε γεύματα κατάλληλου μεγέθους. Μια περίμετρος ζώου κατάλληλου μεγέθους δεν πρέπει να υπερβαίνει την περίμετρο του φιδιού σας στο μέσο του σώματος. Η τροφή που είναι πολύ μεγάλη μπορεί να οδηγήσει εσωτερικό τραυματισμό του φιδιού.Ιδανικά ή τροφή πρέπει να είναι:1)Για τα νεαρά σε ηλικία άτομα τάισμα με ανάλογου μεγέθους τρωκτικό ανά 5-7 μέρες.2)Στα ημιενήλικα ταΐζουμε ανάλογου μεγέθους τρωκτικό ανά 10-15 μέρες.3)Στα ενήλικα άτομα(3 χρονών+) ένα αναλόγου μεγέθους τρωκτικό ανά 15-20 μέρες είναι αρκετό.Όταν τροφοδοτείτε τον βόα σας με ζωντανό θήραμα, έχετε τον νου σας και αφαιρέστε το ζώο θήραμα εάν ο βόας δεν είναι πεινασμένος. Ένα φοβισμένο ζώο θηράματος μπορεί να γρατσουνίσει το φίδι σας, προκαλώντας τραυματισμό και μόλυνση.Είναι επίσης καλή ιδέα να τροφοδοτείτε το φίδι σας σε μια ξεχωριστή δεξαμενή τροφοδοσίας.Ο Boa constrictor τείνει να αναπτύσσεται πιο αργά και μεταβολίζει τα τρόφιμά του πιο αργά από άλλα φίδια. Η υπερφόρτωση τροφής μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πεπτικά προβλήματα, παχυσαρκία και παλινδρόμηση.Οι βόες μπορούν αρχικά να τραφούν με ποντίκια ή μικρούς αρουραίους και αργότερα με ενήλικους αρουραίους ,ενώ κάποια μεγάλα άτομα κάποιων localities μπορεί να χρειαστούν μέχρι και κουνέλι(αν και αυτό δεν είναι οπωσδήποτε απαραίτητο).ΑναπαραγωγήΟ Bόας είναι ένα από τα λίγα φίδια που παράγουν ζώντες οργανισμούς, έναντι των άλλων φιδιών που γεννούν αυγά που πρέπει να επωαστούν.Η μητέρα βόας γεννά περίπου 60 μωρά κάθε φορά! Ένα μωρό είναι αυτόνομο από την αρχή. Γεννιέται με το ένστικτο ή τις ενσωματωμένες γνώσεις για το πώς μπορεί να κυνηγάει. Έχει επίσης ένστικτο να κρυφτεί για να παραμείνει ασφαλής από τους αρπακτικούς. Η διατροφή του μωρού αλλάζει όσο μεγαλώνει. Όσο μεγαλύτερο γίνεται, τόσο μεγαλύτερο είναι το προτιμώμενο θήραμά του.ΥγείαΟποιοδήποτε κατοικίδιο ζώο, είτε πρόκειται για ερπετό είτε για θηλαστικό, θα έχει πιθανώς προβλήματα υγείας σε κάποιο σημείο της ζωής του.Ασθένεια ΣώματοςΟ Boa constrictor, ενώ τυπικά είναι ένα υγιές και ανθεκτικό ζώο, είναι επιρρεπείς σε μια σοβαρή ασθένεια ειδικότερα: την ασθένεια του σώματος της εγκυμοσύνης (IBD), η οποία είναι ένας θανατηφόρος ρετροϊός παρόμοιος με το AIDS στον άνθρωπο (αυτή η ασθένεια δεν μεταδίδεται από ανθρώπους σε ερπετά ή αντίστροφα ). Οι Boa constrictors αναγνωρίζονται ως οι κύριοι φορείς του IBD, αλλά η νόσος μπορεί να βρίσκεται σε αδρανή κατάσταση (χωρίς κλινικά σημεία) σε αυτούς για μήνες ή και χρόνια.Μην κρατάτε ποτέ τον βόα σας στο ίδιο ερπετάριο με άλλα είδη φιδιών (όπως πύθωνες) κινδυνεύετε να μεταδώσετε τη θανάσιμη ασθένεια σε αυτά. Σε αυτό το σημείο, οι επαγγελματίες πιστεύουν ότι το IBD επηρεάζει μόνο τα φίδια.Η μετάδοση του IBD μπορεί να συμβεί όταν ένας βόας έχει ακάρεα και τα ακάρεα μεταφέρουν μολυσμένα σωματικά υγρά σε άλλα φίδια κατά τη διάρκεια αναπαραγωγής ή συγκατοίκησης. Ένας πολύ καλός τρόπος για να αποφύγετε αυτό είναι να στεγάζετε πάντοτε τους Boa constrictors σας σε διαφορετικά κλουβιά από οποιοδήποτε άλλο φίδι που μπορεί να έχετε.Τα πρώιμα συμπτώματα του IBD μπορούν να περιλαμβάνουν την αναπνοή του βόα με το στόμα του ανοιχτό, το να εκκρίνει πολλά παχιά σάλια και να έχει χαμηλή όρεξη. Τα συμπτώματα της πρώιμης φάσης IBD μιμούνται αυτά της πιο κοινής λοίμωξης αναπνευστικής λοίμωξης, οπότε είναι σημαντικό να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός έμπειρου κτηνιάτρου αμέσως μόλις παρατηρήσετε συμπτώματα.Κατά τη διάρκεια των πιο προχωρημένων σταδίων του IBD, τα φίδια θα χάσουν τον έλεγχο των κινήσεών τους, την ικανότητά τους να αποκαταστήσουν τον εαυτό τους και θα εμφανίσουν μια εμφάνιση που ονομάζεται “σύνδρομο stargazing” όπου φαίνονται να κοιτάζουν και να κινούνται ανάποδα.Αναπνευστικές λοιμώξειςΕκτός από την IBD, η αναπνευστική ασθένεια των ερπετών είναι ένα άλλο πρόβλημα που πρέπει να προφυλαχθεί. Ευτυχώς, οι περισσότερες ερπετοειδείς αναπνευστικές ασθένειες προκαλούνται από ανεπαρκείς βαθμίδες θερμότητας ή κακές πρακτικές εκτροφής και μπορούν εύκολα να αποκατασταθούν.Εάν παρατηρήσετε ότι το φίδι σας έχει συριγμό όταν αναπνέει ή παρουσιάζει άλλα σημάδια μιας λοίμωξης του αναπνευστικού, όπως το να κρατάει το κεφάλι του για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, ελέγξτε τις θερμοκρασίες στο ερπετάριο του. Μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται είναι περισσότερη θερμότητα για να θεραπεύσετε μια λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, αλλά αναζητήστε επαγγελματικές συμβουλές εάν το φίδι σας βιώνει έντονη αναπνοή, ρινική έκκριση ή απώλεια όρεξης.Πιο προχωρημένες περιπτώσεις πνευμονίας είναι όταν εκκρίνει μια αφρώδη, τυροειδής ουσία από το στόμα και το λαιμό του. Εάν παρατηρήσετε αυτή την έκκριση, πάρτε το φίδι σας στον κτηνίατρο αμέσως.Νεκρωτική δερματίτιδα και ασθένεια κυψέληςΑυτές οι δύο συνθήκες εμφανίζονται συχνά μαζί.Η κύρια αιτία της ασθένειας των φυσαλίδων είναι η υπερβολική θερμότητα ή η ακατάλληλη υγρασία, ενώ η σήψη των φολίδων προκαλείται κυρίως από τη διάσπαση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι λοιμώξεις μπορεί να έχουν ποικίλα συμπτώματα που κυμαίνονται σε σοβαρότητα, από ήπια αιμορραγία έως σοβαρή φουσκάλες και εξέλκωση.Στις χειρότερες περιπτώσεις, θα φανεί αν ο βόας σας έχει χημικά εγκαύματα. Αυτά μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να θεραπευτούν τελείως. Με οποιαδήποτε δερματική νόσο, αναζητήστε κτηνιατρική φροντίδα από ειδικό για ερπετά.ΣυμπεριφοράΟι boa constrictors θεωρούνται κατά βάση ήρεμα ζώα, που μπορούν να συνηθίζουν τον χειρισμό αν κάποιος ασχοληθεί μαζί τους.Οι boa constrictors θα δαγκώσουν αν αισθάνονται απειλή, και ένα δάγκωμα που προέρχεται από ένα μεγάλο φίδι μπορεί να βλάψει αρκετά.Πάντοτε δώστε στο βόα σας 24 ώρες για να χωνέψει σωστά το φαγητό του μετά από ένα γεύμα πριν το χειριστείτε.ΧειρισμόςΧειρίζεστε το φίδι 1-2 φορές από λίγα λεπτά κάθε εβδομάδα.Συνήθως τείνουν να είναι πιο νευρικοί σε μικρότερη ηλικία αν και μετά ηρεμούν αρκετά, αυτό βέβαια έχει σχέση και με την προσωπικότητα του ζώου καθώς το κάθε ένα έχει και διαφορετικό χαρακτήραΔεν χειριζόμαστε καθόλου αφότου έχουμε ταΐσει το ζώο μας(όπως αναφέρθηκε και παραπάνω) όπως και αποφεύγουμε να το χειριστούμε όταν βρίσκεται σε περίοδο αλλαγής δέρματος.Γενικά πρόκειται για πολύ ανθεκτικά φίδια που σπάνια θα στρεσαριστούν αν οι συνθήκες που τους παρέχουμε είναι οι κατάλληλες.